Fair-fighting contract یا قرارداد دعوای منصفانه، یه ابزاریه که زن و شوهرها میتونن برای مدیریت مؤثرتر و سالم‌تر دعواها و اختلافاتشون ازش استفاده کنن. هدف این قرارداد، تضمین اینه که در موقع بروز مشکلات و اختلافات، زن و شوهر به نحوی منصفانه و محترمانه با همدیگه برخورد کنن.
این قرارداد از سه بخش تشکیل شده:
1. رفتارهایی که در دعوای منصفانه نباید رخ بده:
توی این بخش از قرارداد، زن و شوهر مشخص میکنن که از چه اتفاقایی تو جریان دعواها اذیت میشن و از همسرشون میخوان که دیگه اون کارها رو تکرار نکنن. که البته این رفتارها در قالب یه قرارداد نوشته میشه و زن و شوهر بهم قول میدن که تمام تلاششون رو برای پایبندی به این قرارداد انجام بدن. فقط نکته قابل توجه اینه که صحبت کردن درباره این قرارداد باید تو شرایطی انجام بشه که زن و شوهر با هم خوبن و از هم ناراحت نیستن.
چه رفتارهایی در جریان دعوای منصفانه ممنوعه؟
- توهین و تحقیر: از اولشم همینطوری بودی. تو هیچ وقت تغییر نمیکنی.
- داد زدن
- مقایسه کردن: چرا تو همیشه اینقدر بی‌توجهی؟ کاش یه ذره از شوهر سارا یاد میگرفتی که همیشه حواسش به زنش هست.
- تهدید کردن: اگه اینطوری ادامه بدی دیگه باهات نمیمونم.
- با کنایه حرف زدن: خداروشکر اینقدر به سرکارت متعهد و پایبند هستی که فرصتی برای رسیدگی به کارهای من نداشته باشی.
- باز کردن مسائل گذشته
- مقصر دونستن همیشگی همسر
- سکوت نکردن و کنار کشیدن
- زیرسوال بردن شخصیت: تو همیشه دروغ میگی و هیچ‌وقت نمیتونی به حرفات پایبند بمونی.
2. نقشه جایگزین در زمان رخ دادن رفتار ناسالم:
وقتی زن و شوهر درگیر یه دعوا یا چالش میشن، ممکنه در لحظه قواعد دعوای منصفانه رو فراموش کنن و نتونن بهش پایبند بمونن. تو چنین شرایطی باید یه نقشه جایگزین داشته باشیم که با عمل کردن بهش از بروز تنش های شدید جلوگیری کنیم.
توقف مکالمه: وقتی متوجه میشین که اوضاع داره خراب میشه، مکالمه رو موقتا متوقف کنین و یه نفس عمیق بکشین.
پذیرش اشتباه: قبول کنین که ممکنه هر دو طرف اشتباه کرده باشین و این اشکالات قسمتی از یادگیری و رشد هستن.
عذرخواهی: وقتی متوجه میشین اصول دعوای منصفانه رو رعایت نکردین، سریع از همسرتون عذرخواهی کنین و بگین که تلاش میکنین اون رفتار اشتباه رو دیگه تکرار نکنین.
3. بیان انتظار هر دو طرف از دعوای منصفانه:
زن و شوهر ممکنه هر کدوم از دعوای منصفانه، ذهنیت متفاوت یداشته باشن. برای همین لازمه که انتظاراتشون از هم دیگه رو برای زمانی که با چالش مواجه میشن، مطرح کنن. این انتظارات میتونه شامل موارد زیر باشه:
- وقتی موضوعی مطرح میشه، تا مشخص شدن تکلیف اون موضوع خاص، بحث جدیدی مطرح نشه که مسئله مورد نظرمون به نتیجه برسه.
زن و شوهر باید توجه داشته باشن که دکتر جان گاتمن با مطالعات و پژوهش‌های زیادی به این نتیجه رسیده که حدودا 60 درصد از دعواها و چالش‌های زن و شوهری قابل حل نیستن. بنابراین اصلی‌ترین هدف از دعوا و مشاجره، رسیدن به راه حل مشترک نیست، بلکه مهم‌ترین اتفاقی که در جریان دعوا باید رقم بخوره، شنیدن و درک شدن متقابله. زن و شوهر باید نسبت به خواسته‌ها، نیازها و حال خوب همدیگه حساس باشن. در واقع تفاوت زندگی‌های مشترک موفق و غیرموفق در تواناییشون برای صحبت کردن در مسائلیه که با هم تفاوت دارن.
توافقنامه دعوای منصفانه، تو زندگی مشترک مثل یه نقشه راه میمونه که کمک می‌کنه دعواها به جای اینکه رابطه رو خراب کنه، به حل مشکلات و نزدیکی بیشتر بین زن و شوهر منجر بشه. با این توافقنامه، هر دو طرف میدونن که چه اصولی باید رعایت کنن و چطور باید با هم صحبت کنن تا مشکلات رو حل کنن بدون اینکه به همدیگه آسیب بزنن. اینطوری، دعواها کمتر به تنش‌های بزرگ تبدیل و بیشتر به فرصتی برای درک بهتر و بهبود رابطه تبدیل میشه.